پارافین صنعتی چیست؟ ترکیبی هیدروکربنی با اهمیت است که از پالایش نفت خام به دست می آید و به دو شکل اصلی جامد و مایع وجود دارد. این ماده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، از جمله پایداری حرارتی، عدم حلالیت در آب و خاصیت روان کنندگی، به یکی از پرکاربردترین مواد در صنایع متعدد گوناگون تبدیل شده است. از شمع سازی و پوشش های ضد آب گرفته تا صنایع لاستیک سازی، نساجی و حتی تولید برخی سموم، ردپای پارافین به وضوح دیده می شود. در این مقاله روناک شیمی سپهر، به بررسی کامل و دقیق چیستی پارافین صنعتی، انواع، ویژگی های کلیدی، کاربردهای گسترده و مزایای آن در بخش های مختلف صنعتی خواهیم پرداخت.
پادکست پارافین صنعتی چیست؟ 
پارافین صنعتی چیست؟
پارافین صنعتی یک ترکیب هیدروکربنی اشباع شده است. ساختار مولکولی آن از زنجیره های بلند اتم های کربن و هیدروژن (با فرمول عمومی CnH2n+2) تشکیل می شود. این ماده به طور معمول به رنگ سفید یا بی رنگ یافت می شود و بسته به طول زنجیره کربنی و میزان تصفیه، می تواند در دمای اتاق به حالت جامد (موم پارافین) یا مایع (روغن پارافین) باشد.
ویژگی های کلیدی پارافین صنعتی که آن را به یک ماده پرمصرف تبدیل کرده است، عبارتند از:
- نقطه ذوب: پارافین جامد دارای نقطه ذوب نسبتا پایینی است که در محدوده ۴۸ تا ۶۶ درجه سانتی گراد قرار می گیرد. این خصوصیت سبب می شود به آسانی از حالت جامد به مایع تغییر فاز دهد و در فرآیندهای مختلف به کار رود.
- پایداری حرارتی: این ماده از پایداری حرارتی خوبی برخوردار است. به این معنی که در دماهای بالا، تغییرات قابل توجهی در ساختار و خواص آن ایجاد نمی شود و این امر آن را برای استفاده در شرایط دمایی متغیر، کارآمد می سازد.
- عدم حلالیت در آب: پارافین صنعتی در آب حل نمی شود. این ویژگی آب گریزی، آن را به یک گزینه عالی برای ایجاد پوشش های ضدآب و محافظ در برابر رطوبت تبدیل کرده است.
- عایق الکتریکی: پارافین یک عایق الکتریکی خوب محسوب می شود. به همین دلیل در صنایع الکتریکی و الکترونیکی برای محافظت از قطعات و جلوگیری از اتصالات ناخواسته کاربرد دارد.
- خواص روان کنندگی: به خصوص نوع مایع آن، دارای خواص روان کنندگی مطلوبی است که در کاهش اصطکاک بین سطوح متحرک در ماشین آلات و تجهیزات صنعتی موثر واقع می شود.
- بی اثر بودن شیمیایی: پارافین نسبتا بی اثر است و به سادگی وارد واکنش های شیمیایی نمی شود، که این خصوصیت پایداری آن را در محیط های مختلف افزایش می دهد.
این ماده ارزشمند از تصفیه نفت خام به دست می آید، هرچند امکان استخراج آن از منابع دیگری مانند زغال سنگ و شیل نفتی نیز وجود دارد. کیفیت پارافین صنعتی به میزان تصفیه و درصد روغن موجود در آن بستگی دارد؛ هرچه پارافین خالص تر و درصد روغن آن کمتر باشد، کیفیت بالاتری خواهد داشت.
جدول مشخصات پارافین صنعتی :
| مشخصات | توضیح |
| ترکیب شیمیایی | هیدروکربن اشباع (آلکان) |
| فرمول کلی | CnH2n+2 |
| منبع اصلی | نفت خام |
| حالت فیزیکی در دما اتاق | جامد (مومی شکل) یا مایع |
| رنگ | سفید، شفاف یا بی رنگ (بسته به نوع و درجه خلوص) |
| حلالیت در آب | نامحلول |
| ویژگی چشمگیر | عایق الکتریکی و حرارتی، مقاومت در برابر رطوبت، پایداری شیمیایی نسبی |
انواع پارافین صنعتی
پارافین صنعتی بر اساس حالت فیزیکی در دمای اتاق و همچنین درجه خلوص و کاربرد، به دسته های مختلفی تقسیم می شود. دو دسته اصلی آن عبارتند از:
پارافین مایع صنعتی (Industrial Liquid Paraffin)
این نوع پارافین، که با نام هایی چون روغن پارافین، روغن معدنی، روغن سفید یا حتی گاهی با نفت سفید (کروزن یا نفت چراغ) در سطح صنعتی شناخته می شود، در دمای اتاق به حالت مایع است. پارافین مایع صنعتی شفاف، بی رنگ و در گریدهای بسیار تصفیه شده، بی بو است.
البته برخی گریدهای صنعتی ممکن است دارای رنگ یا بوی ملایمی باشند. این نوع پارافین خود به گریدهای مختلفی بر اساس ویسکوزیته (گرانروی) و درجه تصفیه تقسیم می شود. گریدهای سبک تر روان تر هستند و گریدهای سنگین تر گرانروی بیشتری دارند. پارافین مایع صنعتی به دلیل سیالیت و خاصیت روان کنندگی، کاربردهای گسترده ای در صنایع دارد.
پارافین جامد صنعتی (Industrial Solid Paraffin)
این نوع پارافین، که بیشتر به نام موم پارافین یا پارافین وکس شناخته می شود، در دمای اتاق به حالت جامد و مومی شکل است. رنگ آن سفید شیری تا سفید شفاف است و در گریدهای بسیار خالص، بی بو و بدون طعم می باشد.
پارافین جامد بر اساس میزان روغن موجود در آن دسته بندی می شود؛ هرچه درصد روغن کمتر باشد (معمولا از ۰.۵ درصد تا ۵ درصد)، پارافین سخت تر، شکننده تر و با کیفیت تر خواهد بود. این نوع پارافین به دلیل قابلیت شکل پذیری پس از ذوب و ایجاد پوشش های محافظ، در صنایع متنوعی به کار می رود. گاهی از آن با نام موم سفید نیز یاد می شود.
مصارف پارافین مایع صنعتی
پارافین مایع با توجه به ویژگی های کاربردی که دارد، در بسیاری از فرایند ها و محصولات صنعتی استفاده می شود. در ادامه به برخی از مهم ترین مصارف پارافین صنعتی اشاره می کنیم:
- روانکاری: یکی از اصلی ترین کاربردهای پارافین مایع، استفاده به عنوان روان کننده در ماشین آلات صنعتی، تجهیزات نساجی (مانند چرخ های خیاطی و دستگاه های بافندگی) و حتی تیغه های برش کاغذ است. این ماده اصطکاک را کاهش داده و عمر مفید قطعات را افزایش می دهد.
- صنایع لاستیک و پلاستیک: به عنوان نرم کننده، کمک فرآیند و عامل جداکننده از قالب در تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی استفاده می شود.
- صنایع نساجی: علاوه بر روانکاری ماشین آلات، برای نرم کردن الیاف، ضد آب کردن پارچه ها و به عنوان یک جزء در تولید نخ و پارچه به کار می رود.
- تولید سموم و دفع آفات نباتی: در فرمولاسیون برخی از حشره کش ها و آفت کش های کشاورزی به عنوان حلال یا ماده حامل استفاده می شود.
- صنایع رنگ و رزین و چسب: به عنوان حلال، تنظیم کننده ویسکوزیته و یا ماده اولیه در تولید برخی انواع رنگ، رزین و چسب کاربرد دارد.
- تولید کاغذهای صنعتی ضدآب: برای آغشته سازی کاغذ و مقوا جهت ایجاد مقاومت در برابر نفوذ آب و رطوبت.
- ساخت واکس و پولیش: در تولید انواع واکس های صنعتی، پولیش های خودرو و براق کننده های سطوح مختلف.
- صنایع آرایشی و بهداشتی (گرید صنعتی): در برخی محصولات مانند وازلین صنعتی یا پایه های کرم های صنعتی که تماس مستقیم و طولانی مدت پوستی ندارند، ممکن است از گریدهای خاصی از پارافین مایع بهداشتی استفاده شود.
- کابل سازی: به عنوان پرکننده و عایق رطوبتی در کابل های برق و مخابرات.
- باطری سازی و کبریت سازی: در فرآیندهای تولید این محصولات نقش دارد.
- صنایع ریخته گری: به عنوان عامل جداکننده از قالب یا در سیالات هیدرولیک خاص.
- صنایع دفاعی: نفت سفید بسیار تصفیه شده (که نوعی پارافین مایع است) به عنوان سوخت در موتورهای جت و موشک ها استفاده می شود، زیرا تمیزتر می سوزد و دود کمتری نسبت به سایر سوخت ها تولید می کند.
- سیستم های هیدرولیک و خنک کننده: در برخی سیستم های هیدرولیک خاص و به عنوان مایع خنک کننده در ترانسفورماتورها و سیستم های الکتریکی.
- جوهر چاپگرهای حرارتی: به عنوان پایه مرکب جامد در برخی از این چاپگرها.
- فیلترهای هوا: به خصوص در سیستم های فیلتراسیون که در محیط های مرطوب یا زیر آب کار می کنند.
- صیقل دادن و محافظت از چوب اسکی: برای کاهش اصطکاک چوب اسکی روی برف.
- محافظت از سطوح فلزی: برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی فلزات.
مصارف پارافین جامد صنعتی
پارافین جامد صنعتی یا موم پارافین، به همان اندازه نوع مایع، در صنایع مختلف پرکاربرد است. حالت جامد و ویژگی های مومی شکل آن، این ماده را برای مصارف خاصی بسیار ارزشمند کرده است. برخی از مهم ترین کاربرد ها عبارتند از:
- شمع سازی: این شناخته شده ترین و یکی از اصلی ترین کاربردهای پارافین جامد است. موم پارافین به دلیل نقطه ذوب مناسب، قابلیت رنگ پذیری، سوختن تمیز و قیمت اقتصادی، ماده اصلی در تولید انواع شمع های تزئینی و مصرفی است. کیفیت موم سفید (پارافین جامد با خلوص بالا) در تولید شمع های باکیفیت بسیار موثر است.
- پوشش های ضدآب و محافظ: برای پوشش دادن به کاغذ (تولید کاغذ مومی)، مقوا، چوب و حتی برخی پارچه ها جهت ایجاد مقاومت در برابر رطوبت و آب استفاده می شود.
- صنایع لاستیک سازی: به عنوان یک عامل محافظ در برابر ازون و ترک خوردگی در تایرسازی و سایر قطعات لاستیکی، و همچنین به عنوان کمک فرآیند در تولید لاستیک به کار می رود.
- صنایع آرایشی و بهداشتی (گرید صنعتی): در تولید برخی پایه های کرم ها، پمادها و محصولات آرایشی که نیاز به قوام و پایداری دارند (البته برای مصارف مستقیم پوستی، گریدهای بهداشتی و دارویی با خلوص بسیار بالا استفاده می شود).
- عایق کاری الکتریکی: به دلیل خاصیت عایق بودن، در برخی قطعات الکتریکی و برای پوشش دادن اتصالات به کار می رود.
- صنایع نساجی و چرم سازی: برای نرم کردن، ضدآب کردن و ایجاد براقیت در الیاف، پارچه ها و محصولات چرمی.
- کشاورزی: برای پوشش دادن به کودهای شیمیایی (جهت کنترل آزادسازی تدریجی مواد)، محافظت از قلمه های گیاهان و جلوگیری از هدررفت رطوبت.
- تولید مداد شمعی و پاستل های روغنی: به عنوان ماده اصلی چسباننده رنگدانه ها در این محصولات نوشتاری.
- صنایع غذایی (گرید صنعتی برای بسته بندی): برای پوشش داخلی برخی بسته بندی های مواد غذایی (مانند جعبه های شیر یا آبمیوه) جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت (البته پارافین مورد استفاده باید استانداردهای خاصی داشته باشد).
- صنعت ریخته گری دقیق (Investment Casting): مدل های مومی قطعات از پارافین ساخته شده و سپس این مدل ها با مواد سرامیکی پوشش داده می شوند. پس از حرارت دادن، موم ذوب شده و خارج می شود و فضای خالی برای ریختن فلز مذاب باقی می ماند.
- تولید مواد منفجره: در برخی فرمولاسیون های مواد منفجره به عنوان پایدار کننده یا عامل انرژی زا.
- کفپوش سازی: برای افزایش مقاومت سایشی و ایجاد خاصیت ضد آبی در برخی انواع کفپوش ها.
- چسب سازی: به عنوان یکی از اجزاء در تولید چسب های حرارتی (Hot Melt).
روناک شیمی سپهر عرضه کننده مستقیم پارافین صنعتی
شرکت روناک شیمی سپهر با آگاهی از اهمیت و گستردگی کاربردهای پارافین صنعتی در صنایع مختلف کشور، اقدام به تامین و عرضه مستقیم این ماده ارزشمند در هر دو شکل مایع و جامد نموده است. ما در روناک شیمی سپهر، با درک نیازهای متفاوت هر صنعت، تلاش می کنیم تا پارافین صنعتی را در گریدهای مختلف و با کیفیت مطلوب در اختیار تولیدکنندگان و صنعتگران گرامی قرار دهیم.
کارشناسان ما آماده هستند تا اطلاعات فنی لازم و مشاوره های تخصصی را در خصوص انتخاب گرید پارافین متناسب با نوع مصرف شما، در اختیارتان بگذارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع پارافین صنعتی موجود، مشخصات فنی و شرایط فروش، می توانید به سادگی با بخش فروش شرکت روناک شیمی سپهر ( 3-۵۳۳۰۹۷۹۲-۰۳۱ ) تماس حاصل فرمایید.
سخن پایانی پارافین صنعتی چیست؟
پارافین ( paraffin ) صنعتی، ترکیبی هیدروکربنی و اشباع شده با فرمول عمومی CnH2n+2 است که از پالایش نفت خام حاصل می شود و به دو شکل اصلی مایع و جامد با ویژگی های متمایز وجود دارد. پارافین مایع، شفاف و با خاصیت روان کنندگی، در روانکاری ماشین آلات، صنایع نساجی و تولید سموم کاربرد فراوان دارد.
نوع جامد آن، مومی شکل و سفیدرنگ، به دلیل نقطه ذوب مناسب و قابلیت شکل پذیری، ماده اصلی در شمع سازی، ساخت پوشش های ضد آب برای کاغذ و چوب، و همچنین در صنایع لاستیک سازی و عایق کاری الکتریکی به کار می رود.
سوالات متداول پارافین صنعتی چیست؟
ماندگاری پارافین صنعتی تا چه مدت است؟
پارافین صنعتی در صورت نگهداری صحیح (مکان خنک، خشک، دور از نور مستقیم و آلاینده ها) می تواند برای سال ها (اغلب بیش از ۵ سال) کیفیت خود را حفظ کند.
تفاوت پارافین مایع با جامد در چیست؟
تفاوت اصلی در طول زنجیره هیدروکربنی آن هاست. پارافین مایع زنجیره های کوتاه تری دارد و در دمای اتاق مایع است، در حالی که پارافین جامد زنجیره های بلندتری داشته و جامد می باشد. این تفاوت بر نقطه ذوب و ویسکوزیته نیز تاثیرگذار است.
نحوه استفاده در صنایع حساس (آرایشی، مواد منفجره) به چه صورت است؟
در صنایع آرایشی، از پارافین بسیار خالص و تصفیه شده (گرید دارویی یا بهداشتی) به عنوان نرم کننده، مرطوب کننده، و افزایش دهنده غلظت استفاده می شود. در مواد منفجره کاربرد محدودتری دارد و ممکن است به عنوان پوشش ضد آب یا چسباننده در ترکیبات خاص به کار رود، که نیازمند گریدهای بسیار ویژه است.
شرایط نگهداری طولانی مدت پارافین صنعتی چیست؟
برای نگهداری طولانی مدت، پارافین باید در ظروف دربسته، در مکانی خنک، خشک، با تهویه مناسب، و دور از منابع حرارتی، نور مستقیم خورشید و مواد اکسید کننده قوی نگهداری شود.
